โครงการกำจัดเชื้อจุลินทรีย์ในอากาศด้วยหลอดรังสี UV-C ตั้งแต่ปี 2563-2566 นี้ สำนักหอสมุด ดำเนินการมาอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ทราบประสิทธิภาพของเครื่องมือนี้จึงมีการตรวจวัดคุณภาพอากาศด้วยความร่วมมือกับ ดร.ศิริวรรณ วิชัย และคุณสิทธัตถ์ สร้อยเพชรเกษม นักวิทยาศาสตร์ ภาควิชาจุลชีววิทยาและปรสิตวิทยา คณะวิทยาศาสตร์การแพทย์ มาดำเนินงานร่วมกับคณะกรรมการโครงการพัฒนาห้องสมุดสีเขียว สำนักหอสมุด การดำเนินงานนี้เพื่อเปรียบเทียบจำนวนเชื้อจุลินทรีย์ในอากาศที่ได้กับค่ามาตรฐานอากาศภายในอาคารว่าผ่านเกณฑ์ที่ยอมรับหรือไม่ โดยเกณฑ์การยอมรับ อ้างอิงจากมาตรฐานคุณภาพอากาศภายในอาคาร ซึ่งสำนักหอสมุดใส่ใจเรื่องสุขอนามัยและสุขภาพของผู้ใช้บริการ เมื่อเข้าใช้บริการภายในอาคารสำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยนเรศวร
ดร.ศิริวรรณ วิชัย นางชนัญชิดา ม่วงทอง และ นายสิทธัตถ์ สร้อยเพชรเกษม
ผู้ร่วมวิจัย คุณขวัญ อ่ำดี คุณสุเชาว์ ทิมเครือจีน คุณมนตรา เอมห้อง และคุณจุล โฉมแดง
โดย เมื่อวันที่ 1-2 กรกฎาคม พ.ศ.2566 ดำเนินการตรวจวัดคุณภาพอากาศเพื่อให้ได้มาตรฐาน ** เกณฑ์มาตรฐานแบคทีเรียในอากาศ คือ ไม่เกิน 500 CFU/m3 ***เกณฑ์มาตรฐานเชื้อราในอากาศ คือ ไม่เกิน 500 CFU/m3 อ้างอิงเกณฑ์มาตรฐานคุณภาพอากาศภายในอาคารจาก กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข
คุณสิทธัตถ์ สร้อยเพชรเกษม นักวิทยาศาสตร์ ภาควิชาจุลชีววิทยาและปรสิตวิทยา คณะวิทยาศาสตร์การแพทย์
วิธีดำเนินการ
ตัวอย่าง การดำเนินกิจกรรม โดยมีขั้นตอน ดังนี้
ส่วนที่ 1 การวางเพทเพื่อเก็บเชื้อ 2 ชนิดในอากาศ
1. ก่อนใช้เครื่องกำจัดจุลินทรีย์ในอากาศ มีการดำเนินการวางเพท เพื่อตรวจหาเชื้อจุลินทรีย์
2. กำหนดจุดวางเพท ทั้งหมด จำนวน 6 ชั้น ครั้งนี้
3. จำนวนเพทที่วาง กำหนดชั้น 8 จุด จุดละ 2 เพท (สำหรับเชื้อรา สำหรับเชื้อแบคทีเรีย)
4. เวลา 08.15 น. มีการดำเนินการวางที่ชั้น 1 – 3 ใช้เวลาในการวาง 30 นาที และเก็บเพทตามกำหนดเวลา
30 นาที
ส่วนที่ 2 การจัดเก็บอุณหภูมิห้อง
1. ใช้เครื่องมือวัดอุณหภูมิห้องในขณะเวลา 8.30 น. – 9.45 น. ของชั้นที่ 1-3 อาคารเรียนรู้
2. จัดเก็บผลของอุณหภูมิของพื้นที่จุดวาง เพท (องศาเซลเซียส)
ผลการวิจัย ได้ดังนี้
ปริมาณจุลินทรีย์ในอากาศภายในอาคารเรียนรู้ (Learning building) ในเวลา 08.30 น. ก่อนเปิดเครื่องปรับอากาศที่มีการติดตั้งหลอดรังสี UV-C (LM) และ เวลา 13.00 น. ระหว่างเปิดเครื่องปรับอากาศที่มีการติดตั้งหลอดรังสี UV-C (LA)
อาคารเรียนรู้ ชั้น 1 ปริมาณจุลินทรีย์ในอากาศช่วงเช้าอยู่ในระดับอันตรายสูงมาก (มากกว่า 2000 CFU/cm3) หลายจุดพบว่าหลังจากมีการเปิดระบบเครื่องปรับอากาศที่มีการฆ่าเชื้อในอากาศด้วยรังสียูวีซี ปริมาณจุลินทรีย์ลดลงอยู่ในระดับปานกลาง (น้อยกว่า 500 CFU/cm3) และระดับต่ำ (น้อยกว่า 100 CFU/cm3) แต่ยังมีจุดเก็บตัวอย่างที่ 8 ที่พบปริมาณแบคทีเรียอยู่ในระดับอันตราย
อาคารเรียนรู้ ชั้น 2 ปริมาณจุลินทรีย์ในอากาศช่วงเช้า บางจุดอยู่ในระดับอันตราย (มากกว่า 500 CFU/cm3) แต่ไม่ถึง 2000 CFU/cm3 แต่หลังจากการเปิดระบบเครื่องปรับอากาศที่มีการฆ่าเชื้อในอากาศด้วยรังสียูวีซี ปริมาณจุลินทรีย์ลดลงอยู่ในระดับปานกลาง (น้อยกว่า 500 CFU/cm3) อย่างไรก็ตามพบว่าหลายจุดมีปริมาณแบคทีเรียในระดับสูง
อาคารเรียนรู้ชั้น 3 ปริมาณจุลินทรีย์ในอากาศช่วงเช้าอยู่ในระดับอันตราย (มากกว่า 500 CFU/cm3) บางจุด แต่อย่างไรก็ตามพบว่าหลังจากการเปิดระบบเครื่องปรับอากาศที่มีการฆ่าเชื้อในอากาศด้วยรังสียูวีซี ปริมาณแบคทีเรียกลับเพิ่มขึ้นอยู่ในระดับอันตราย (มากกว่า 500 CFU/cm3) ทั้งนี้อาจเกิดจากจำนวนผู้เข้าใช้บริการในพื้นมีเป็นจำนวนมาก และประสิทธิภาพการทำงานของหลอดรังสี UV-C อาจเสื่อมสภาพก่อนอายุการใช้งานจริง
อาคารเรียนรู้ชั้น 4 ปริมาณจุลินทรีย์ในอากาศช่วงเช้าอยู่ในระดับอันตราย (มากกว่า 500 CFU/cm3) บางจุดแต่หลังจากการเปิดระบบเครื่องปรับอากาศที่มีการฆ่าเชื้อในอากาศด้วยรังสียูวีซี ปริมาณจุลินทรีย์ลดลงอยู่ในระดับปานกลาง (น้อยกว่า 500 CFU/cm3) และระดับต่ำ (น้อยกว่า 100 CFU/cm3) ทุกจุด
อาคารเรียนรู้ชั้น 5 ปริมาณจุลินทรีย์ในอากาศช่วงเช้าอยู่ในระดับอันตราย (มากกว่า 500 CFU/cm3) บางจุดแต่หลังจากการเปิดระบบเครื่องปรับอากาศที่มีการฆ่าเชื้อในอากาศด้วยรังสียูวีซี ปริมาณจุลินทรีย์ลดลงอยู่ในระดับปานกลาง (น้อยกว่า 500 CFU/cm3) และระดับต่ำ (น้อยกว่า 100 CFU/cm3) ทุกจุด
อาคารเรียนรู้ชั้น 6 ปริมาณจุลินทรีย์ในอากาศช่วงเช้าอยู่ในระดับอันตราย (มากกว่า 500 CFU/cm3) บางจุดแต่หลังจากการเปิดระบบเครื่องปรับอากาศที่มีการฆ่าเชื้อในอากาศด้วยรังสียูวีซี ปริมาณจุลินทรีย์ลดลงอยู่ในระดับปานกลาง (น้อยกว่า 500 CFU/cm3) และระดับต่ำ (น้อยกว่า 100 CFU/cm3) ทุกจุด
อาคารแสงเทียน ชั้น 1 ปริมาณจุลินทรีย์ในอากาศช่วงเช้าอยู่ในระดับอันตราย (มากกว่า 500 CFU/cm3) บางจุดแต่หลังจากการเปิดระบบเครื่องปรับอากาศที่มีการฆ่าเชื้อในอากาศด้วยรังสียูวีซี ปริมาณจุลินทรีย์ลดลงอยู่ในระดับปานกลาง (น้อยกว่า 500 CFU/cm3) และระดับต่ำ (น้อยกว่า 100 CFU/cm3) ทุกจุด
อาคารแสงเทียน ชั้น 2 ปริมาณจุลินทรีย์ในอากาศช่วงเช้าอยู่ในระดับอันตราย (มากกว่า 500 CFU/cm3) บางจุดแต่หลังจากการเปิดระบบเครื่องปรับอากาศที่มีการฆ่าเชื้อในอากาศด้วยรังสียูวีซี ปริมาณจุลินทรีย์ลดลงอยู่ในระดับปานกลาง (น้อยกว่า 500 CFU/cm3) และระดับต่ำ (น้อยกว่า 100 CFU/cm3) ทุกจุด
อาคารแสงเทียน ชั้น 3 ปริมาณจุลินทรีย์ในอากาศช่วงเช้าอยู่ในระดับอันตราย (มากกว่า 500 CFU/cm3) บางจุดแต่หลังจากการเปิดระบบเครื่องปรับอากาศที่มีการฆ่าเชื้อในอากาศด้วยรังสียูวีซี ปริมาณจุลินทรีย์ลดลงอยู่ในระดับปานกลาง (น้อยกว่า 500 CFU/cm3) และระดับต่ำ (น้อยกว่า 100 CFU/cm3) ทุกจุด
อาคารแสงเทียน ชั้น 4 ปริมาณจุลินทรีย์ในอากาศช่วงเช้าอยู่ในระดับอันตราย (มากกว่า 500 CFU/cm3) บางจุดแต่หลังจากการเปิดระบบการฆ่าเชื้อในอากาศด้วยรังสียูวีซี ปริมาณจุลินทรีย์ลดลงอยู่ในระดับปานกลาง (น้อยกว่า 500 CFU/cm3) และระดับต่ำ (น้อยกว่า 100 CFU/cm3) ทุกจุด
